به گزارش حلقه وصل، آنها که اندک آشنایی با تاریخ معاصر ایران و جهان دارند می‌دانند حدود یک قرن قبل گروهی از دلیرمردان ایرانی به رهبری رئیسعلی دلواری در برابر تجاوز دریایی نیروهای انگلیسی که در آن زمان صاحب قدرتمندترین نیروی دریایی جهان بودند، مقاومت کردند اما در نهایت به‌واسطه خیانت نفوذی‌ها این مقاومت جانانه با شهادت رئیسعلی دلواری ناکام ماند. و حالا کیست که نداند آنچه جمعه‌شب در ماجرای توقیف نفتکش متعلق به انگلیسی‌ها رخ داد، جلوه‌ای از قدرتنمایی تمام‌عیار نیروی دریایی ایران در برابر انگلیسی‌هایی بود که بیش از یک قرن حاکم مطلق تمام آب‌های جهان بودند. در عصر حاضر اما اتفاقات مهم دنیای واقعی برای تبدیل شدن به یک واقعیت ذهنی در میان مردم، نیاز به پیوست فرهنگی دارند؛ پیوست‌هایی که سینمای جهان سال‌هاست آن را تبدیل به بخشی از پروپاگاندای گسترده غرب علیه همه دشمنانش کرده ولی سینمای ایران هنوز تلاش چندانی برای رسیدن به آن نکرده است. شاید اتفاق اخیر بهانه خوبی باشد تا با هم مروری بر برخی از مهم‌ترین فیلم‌های ساخته شده در ارتباط با نبردهای دریایی در سینمای جهان داشته باشیم؛ فیلم‌هایی که دیدن آنها نه فقط مخاطبان غربی، بلکه مخاطبان ایرانی را نیز دچار توهم قدرت نظامی بلامنازع غرب می‌کند؛ قدرتی خیالی که جمهوری اسلامی در چند سال اخیر بارها نشان داد پوشالی‌تر از تبلیغات رسانه‌ها و فیلم‌های آمریکایی و انگلیسی است.
پروپاگاندای سربازان روباه پیر
«نبرد رود پلاته» فیلمی بود که در سال 1956 و با محوریت یک اتفاق واقعی در ارتباط با درگیری نیروی دریایی انگلیس و ارتش آلمان نازی در جریان جنگ دوم جهانی ساخته شد؛ فیلمی به کارگردانی «مایکل پاول» کارگردان و هنرپیشه اهل بریتانیا که در آن سعی شد تا تصویری قهرمانانه از شکست نیروی دریایی بریتانیا در یکی از نبردهایش در برابر نازی‌ها نمایش داده شود. «ناخدا و فرمانده: آخر دنیا» محصول سال 2003 یکی دیگر از نمونه فیلم‌ها درباره قدرت نیروهای دریایی انگلیس است. داستان این فیلم که «راسل کرو» ستاره سینمای هالیوود یکی از بازیگران اصلی آن است، در آوریل سال ۱۸۰۵ اتفاق می‌افتد؛ زمانی که سپاه ناپلئون اروپا را اشغال کرده و تنها نیروی دریایی بریتانیا مانع از پیروزی کامل او شده است. راسل کرو در این فیلم نقش ناخدا و فرمانده ناوگان بریتانیا را دارد که دستور گرفته یک کشتی نظامی فرانسه را تسخیر کند.
مظلوم‌نمایی به شیوه آمریکایی‌ها
اما آمریکایی‌ها که همیشه سعی کرده‌اند از موضوعات استراتژیک در سینمای خود غافل نشوند هم در زمینه ارائه تصویری مطلوب از فعالیت‌های خود در نبردهای دریایی دست‌کمی از انگلیسی‌ها ندارند. گذشته از تعداد بالای فیلم‌های که در ارتباط با حضور نیروهای دریایی ارتش آمریکا در مناطقی مثل عراق یا ویتنام ساخته و در آنها سعی شده از نیروهای ارتش آمریکا تصویری مثبت نشان داده شود، حوادث تاریخی نیز بارها دستمایه ساخت فیلم‌هایی درباره نیروی دریایی آمریکا قرار گرفته است. برای مثال واقعه «پرل هاربر» که بسیاری از آن به عنوان عاملی برای ورود آمریکا به جنگ دوم جهانی یاد می‌کنند، سوژه چند فیلم سینمایی نیز شده است. «پرل هاربر» عنوان فیلمی بود که سال 2001 توسط «مایکل بی» درباره این واقعه ساخته و نامزد دریافت جایزه اسکار در 4 رشته مختلف شد. «تاپ‌گان» با بازی «تام کروز» هم یکی دیگر از فیلم‌هایی بود که به نوعی به قدرتنمایی نیروهای نظامی ارتش آمریکا در حوزه دریایی و هوایی می‌پرداخت و اتفاقا فروش خیره‌کننده‌ای نیز در گیشه داشت. فیلم سینمایی «یواس‌اس ایندیاناپلیس: مردان دلیر» نیز یکی دیگر از فیلم‌هایی است که آمریکایی‌ها می‌گویند آن را بر اساس یک قصه واقعی ساخته‌اند. قصه این فیلم که «نیکولاس کیج» یکی از بازیگران اصلی آن است، درباره خدمه ناو جنگی ایندیاناپلیس است که ماموریت‌شان رساندن محموله‌ای هسته‌ای از راه دریای فیلیپین برای پایان دادن به جنگ دوم جهانی بود که پس از تحویل محموله، توسط زیردریایی نیروی دریایی ژاپن هدف قرار گرفته و غرق شدند. «کاپیتان فیلیپس» محصول سال 2013 هم یکی از فیلم‌های آمریکایی معروف در میان مخاطبان ایرانی است که داستان ربوده شدن کشتی باری آمریکایی به نام «مائرسک آلاباما» توسط دزدان دریایی سومالیایی را به تصویر می‌کشد. به این موارد باید فیلم‌های مهمی مثل «تک‌تیرانداز آمریکایی» را هم اضافه کنید که به شکل غیرمستقیم در پی تطهیر رفتارهای غیرانسانی یکی از نظامیان نیروی دریایی آمریکاست؛ فیلمی که از یک قاتل بی‌رحم، قهرمانی انسان‌دوست می‌سازد!
دریای رها شده سوژه‌های وطنی!
اما هرچه هالیوود و سینمای کشورهای غربی در ساختن تصویری مطلوب از فعالیت نیروهای دریایی ارتش‌های خود در دوره‌های مختلف فعال بوده‌اند، طی سال‌های گذشته دریایی از سوژه‌های مهم و استراتژیک در ارتباط با این موضوع در کشور وجود داشته که مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. ماجرای دستگیری تحقیرآمیز ملوانان آمریکایی و آزادی آنها توسط نیروی دریایی سپاه تنها یکی از این نمونه‌هاست که شاید اگر نمونه مشابه آن برای آمریکایی‌ها اتفاق اتفاده بود، تا امروز حداقل چند فیلم سینمایی و سریال درباره آن ساخته بودند و چند اسکار و گلدن‌گلوب و... هم به این آثار داده بودند! این البته بخشی از رویارویی‌های جمهوری اسلامی با دشمنانش است که به شکل گسترده در فضای رسانه‌ای کشور اطلاع‌رسانی شده و اتفاقاتی از این دست وجود دارد که سینما و تلویزیون می‌تواند ظرفیتی مناسب برای نمایش این اقتدار باشد.
منبع: وطن امروز
همخوانی کتاب مادر پروازی توسط بانوان
