مداح شعرشناسی که روی مرز مداحی سنتی و روز حرکت می‌کند/ حنیف طاهری: بودجه نهادهای فرهنگی برای اهل بیت به جای هیأت کجا می‌رود؟

حلقه وصل: نشست‌های تخصصی آهات مرکز تخصصی احیاء امر، دانشگاه امام صادق (علیه السلام) که در ۲ دوره گذشته به تحلیل هنری و اجتماعی عزاداری‌های ماه محرم پرداخت، امسال در دوره جدید و سوم خود بناست با رویکرد تحلیل و بررسی نوحه‌های فاطمیه سال ۱۴۰۱ برگزار شود. دومین نشست این دوره با تحلیل نوحه‌ها و کنشگری‌های ایام فاطمیه هیأت عبدالله بن الحسن (ع) و حنیف طاهری با حضور مهدی زنگنه شاعر و نغمه‌پرداز، امیرحسین سمیعی، آهنگساز، رهبر ارکستر و خواننده، رحیم آبفروش دبیر جامعه ایمانی مشعر و محمدمهدی سیار دبیر علمی نشست آهات در دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد. حاصل این نشست را می‌خوانید:

حنیف طاهری به شعرشناسی و پیوند با ادبیات سنتی مشهور است

محمدمهدی سیار، دبیر علمی این نشست در ابتدا اظهار داشت: بعد از ۲ دور تحلیل عزاداری‌های محرم به علت شرایط خاص جامعه، مناسب‌تر دیدیم، امسال نوحه‌های ایام فاطمیه را بررسی کنیم که به بخشی از میراث ما تبدیل شده است و می‌توان بسیاری از حرف‌های روز را در قالب عزاداری فاطمیه مطرح کرد.

وی با اشاره به اینکه امروز به بررسی آثار مداحی خوش نفس می‌پردازیم که در محافل به شعرشناسی و دقت در انتخاب اشعار و پیوند با ادبیات سنتی شناخته می‌شود، گفت: او همواره به شعرخوانی و قصیده‌خوانی شهره بود و در دوران اخیر نیز در بخش نوحه‌خوانی نیز بیشتر شناخته شده است.

سیار گفت: در نشست آهات، نوحه‌ها را از منظر‌های ادبی یعنی شیوه انتخاب شعرها یا سفارش شعرها، از منظر موسیقایی، تلفیق و اجرای نغمات و از منظر اجتماعی، ابعاد فرهنگی و رسانه‌ای بررسی خواهیم کرد.

صدای حنیف طاهری جزئیات موسیقایی بسیاری دارد

امیرحسین سمیعی خواننده، آهنگساز و رهبر ارکستر در بخش بعدی این نشست به ارائه آراء و تحلیل‌های خود پرداخت و اظهارداشت: آشنایی من با صدا و اجرای حنیف طاهری به سال ۱۳۹۵ – ۱۳۹۶ برمی‌گردد که روضه‌ای در دفتر کار یکی از دوستان برگزار می‌شد. در آن مواجهه سؤالی برای من پیش آمد که او و خاندان طاهری‌ نسبتی دارند یا نه؟ جمع‌بندی نهایی‌ام این بود که یک طاهریِ دیگر می‌درخشد و همچنین به نوعی از سایه این خاندان خارج می‌شود.

سمیعی افزود: ما نسلی هستیم که هیأت را به معنای قدمایی تجربه کردیم و نیازمند سنجاق‌هایی هستیم که ما را به مداحی‌های امروز وصل کند. در این روضه که در مرکز موسیقی صداوسیما برگزار می‌شد، حنیف طاهری روضه امام حسن مجتبی (ع) خواند. برای من مهم بود که سبک و سیاق او را بدانم. مداحی او ارتباط معنایی و عاطفی خوبی را شکل می‌دهد. به این باور رسیدم صدایی که به اینجا رسیده زمانه در آن دخیل نیست. صدایی که در آن روضه گوش دادم جزئیات زیادی داشت. جزئیاتی که از آن فاصله گرفته‌ایم. جزئیات صدا مربوط به نگاه‌های متفاوت به ذات شخصی خود در شنیدن آواز دارد، به‌ویژه با توجه به اقلیم ما و مواردی که به سرشت و ذات شنیداری هر انسان برمی‌گردد.

حنیف طاهری روی مرز میان مداحی نو و کهن ایستاده است

این کارشناس حوزه موسیقی با اشاره به اینکه جزئیات صدا به معنای زوایا و نگاه‌های مختلف صدا در زمینه موسیقی است، گفت: وقتی به هیأتی می‌رویم انتخاب کرده‌ایم که به کدام نغمه‌پردازی گوش دهیم. نغمه‌پردازی خودش اسلوب و مقرراتی دارد؛ یک مداحی به شیوه کهن داریم و یکی به شیوه‌‌ امروزی. حنیف طاهری روی مرز میان مداحی نو و کهن ایستاده است.

وی ادامه داد: در مداحی کهن به علت نبود تجهیزات صدا، مداحان یا خواننده‌های تعزیه یاد گرفته بودند که باید صدای پُرخروشی داشته باشند. خواننده‌ای باید پرورش پیدا می‌کردکه صدایش پرتاب داشت و صدای بی‌پروایی داشت. صدا‌های بی‌پروا جزئیات کمتری دارند و تمرکز بر پایه حجم و گستره صدا هست. بعد از دوره قاجار خواننده‌‌هایی وجود دارند که بین خوانندگی و مداحی بودند یعنی تکنیک‌ها را بلد بودند و به واسطه این احاطه، هم صدای بی‌پروایی داشتند و هم می‌توانستند جزئیات تکنیکی را بیان کنند. یکی از آنها صدای استاد کریمخانی بود که قائل بود تنها در حوزه آئینی فعالیت کند.

زمانی بهترین آوازخوان‌های ایران، مداحان بودند

سمیعی با اشاره به اینکه در یک دوره تاریخی، بهترین آوازخوان‌های سرزمین ما، مداحان بودند، گفت: می‌توانیم سه دوره را در زمینه مداحی صورت‌بندی کنیم؛ دوره اول: دوره‌ای که به واسطه کارکرد مداحی، تأکید ویژه‌ای روی حجم وجود داشت. دوره دوم: جنبه تکنیکی اهمیت پیدا می‌کند. فردی مانند کریمخانی چهره مداحی این دوره است. دوره سوم: دوره‌‌ نئوکلاسیک که شروع آن در دهه هفتاد است و مداحان، مداحی‌های نسل قبل را بازآرایی می‌کنند و مجدداً به بُرد صدا نزدیک می‌شوند. حنیف طاهری نمونه‌ای از شاخص‌های این جنس است. مداحی‌های حنیف طاهری، سرشار از موارد تکنیکی در خواندن است.

حنیف طاهری از نسل مداحانی همچون استاد کریمخانی است

این کارشناس موسیقی گفت: حنیف طاهری در اجرا به حجم و بُرد صدا، تکیه نمی‌کند. صدای او نیاز به تجهیزات ندارد. البته که امروز این نیاز به تجهیزات، خصیصه مداحی ماست. امروز خواندن نغمه نرم و نواهای درونی دلپسندتر است و جزئیات بهتر فهمیده می‌شود و این ناشی از زندگی آپارتمانی است. حنیف طاهری هم این سبک را خوب بلد است و این به معنای بی‌پروا نبودن صدای او نیست بلکه از او صدای بلند هم شنیده‌ایم اما برای پیوند زدن احساس و عاطفه، به این سبک مداحی می‌کند. در این نوع خواندن می‌توان از شدت و ضعف‌های صدا لذت برد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: حنیف طاهری آغازگر مداحی‌های تکنیکی است که می‌توان بی‌نهایت از آن لذت برد و استاد کریمخانی نمونه بارز این نوع خواندن است.

مداحی، پرده‌خوانی و تعزیه‌خوانی نسل به نسل منتقل می‌شد

مهدی زنگنه، شاعر و نغمه‌پرداز و کارشناس ادبی تحلیل خود را در این نشست با بیان یک نکته تاریخی شروع کرد و اظهارداشت: در گذشته مشاغل موروثی بوده است و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شده است. بعضی مشاغل وجود داشته است که فوت کوزه‌گری داشته و خیلی حساس بوده است مثلا طب از این دست مشاغل بوده است. در مورد مداحی و شاعری نیز چنین حالتی در دوره‌های قبل وجود داشته است. شعر به معنای امروزی که مواجهه بسیار راحتی با آن داریم و در دسترس است، نبوده است. نسخه یک مقتل مثل یک نسخه خیلی مهم طب بوده است. نسل ما این قضیه را تا حدودی درک کرده‌ است؛ مثلاً کسی می‌گفت یک قصیده را خودم از آقای سازگار گرفته‌ام یا چند بیت از حاج علی انسانی دارم، برگه برنده بود! یکی از مشاغل جدی که نسل به نسل منتقل می‌شده است، مداحی، پرده‌خوانی و تعزیه خوانی بوده است.

وی با اشاره به اینکه در این زمینه خاندان‌ها موضوعیت داشته‌اند، یکی از خاندان‌هایی که با سنت گذشته با آن مواجه هستیم، خاندان طاهری است که نوعاً ذاکر یا میاندار یا هیأت‌دار بوده‌اند، تصریح کرد: این اتفاق دو آورده برای حنیف طاهری داشته است. اگر امروز کسی که پدر یا پدربزرگش مداح نبوده باشد، باید دریچه‌ای باز کند تا با یک مداح ارتباط برقرار کند اما در خاندان طاهری اینگونه نبوده است و حتی در گعده‌های خانوادگی هم درباره مداحی صحبت می‌کنند. بنابراین این اتفاق 2 آورده خواهد داشت؛ ۱. هموار کردن مسیر در آینده. اگر اینگونه نباشد مسیر فرد برای دسترسی سخت می‌شود و این آورده در بخش آموزش است. ۲. فرصت عرضه است. البته امروز شیوه عرضه با توجه به رسانه‌ها متفاوت شده است. حنیف طاهری هر صبح جمعه به هیأت طفلان مسلم می‌آمد و از محضر حاج محسن و حاج مرتضی طاهری بهره می‌برد و آموزش در زیست روزانه او بوده است. او این فرصت را هم داشت که آموخته‌های خود را عرضه کند یعنی از یک فضای رانت خوب بهره برده است اما نکته مهم این است که او از این رانت و فرصت هیچگاه برای رسیدن شهرت و جایگاه استفاده نکرد.

زنگنه افزود: او هیچ‌گاه از ارتباطات خود در این زمینه استفاده نکرده است. از امکانات خانوادگی استفاده نکرده است. هیأت عبدالله بن الحسن(ع) را او در ۱۶ سالگی و سال ۱۳۷۸ راه اندازی می‌کند و به روضه‌خوانی در آن می‌پردازد تا امروز که این هیأت، ظهور و بروز رسانه‌ای دارد.

سمیعی در خصوص این صحبت زنگنه اظهار داشت: تفاوت مشخصی میان نوحه خواندن و روضه خواندن حنیف طاهری وجود دارد. حنیف طاهری به جایگاهی رسیده است که از اویل دهه نود با آن مواجه هستیم.

حنیف طاهری شعر را نمی‌خواند که رد شود، بلکه جا می‌اندازد

زنگنه برای توضیح علت به شهرت رسیدن حنیف طاهری اذعان داشت: در گذشته مداحان منبری‌خوان داشتیم که به پیش منبرخوان مشهور بودند مثل ذبیح‌الله ترابی، حاج احمد چینی و سید احمد موسوی سجاسی و ... که با تکیه به صوت، کارشان پیاده کردن اشعار بلند در مجلس بوده است. در خواندن آنها با یک محتوای شاعرانه مواجه می‌شویم که دارای وعظ و نکات اخلاقی است و بنا هم نبود آن‌ها از مخاطب اشک بگیرند. مداحانی نیز مناجات‌خوان بوده‌اند مانند سیدعلی میرهادی، حاج ماشاءالله عابدی و ... که مخاطب او را به مناجات می‌شناسد، این به معنای این نیست که حاج ماشاءالله روضه نخواند بلکه شهره به مناجات‌خوانی است.

این شاعر آئینی ادامه داد: مداحانی نیز در نوحه‌خوانی شهره هستند که خود این هم دسته‌بندی‌هایی دارد مثلاً در زمینه‌خوانی حاج محمود کریمی؛ در شورخوانی حاج عبدالرضا هلالی و مرحوم سید جواد ذاکر، در واحدخوانی نریمان‌پناهی شهره هستند. از طرف دیگر دو نوع روضه‌خوان هم داریم؛ مداحانی که با تکیه به شعر روضه می‌خوانند مانند حاج علی انسانی یا مداحانی که با تکیه به نثر و به صورت کلامی روضه‌ می‌خوانند مانند محمد نوروزی. ما حنیف طاهری را به روضه با تکیه بر شعر و انتخاب اشعار فاخر، ادیبانه با ذوق و سلیقه و اجرای درست می‌شناسیم. او شعر را نمی‌خواند که رد شود، شعر را می‌خواند که به اصطلاح جا بیندازد.

چرخش از شعر به سمت نوحه برای انجام یک مسئولیت

وی با بیان اینکه حنیف طاهری چندسالی است که چرخشی در مداحی‌اش انجام داده است و به سمت تکیه بر نوحه‌خوانی رفته است، گفت: رسانه و فضای مجازی تغییر ریلی در مداحی‌های حنیف طاهری ایجاد کردند. البته سلیقه من این است که دوست دارم مثل قبل باشد، چون جای شعر در مداحی خالی است و با یک خلأ در این فضا مواجه هستیم. نوحه خوانان زود اوج می‌گیرند اما تا یک سقفی پیش می‌روند اما شعر همیشه هست و متوقف نمی‌شود، نوحه‌خوان باید سفارش دهد و اگر کار خوب نبود کار مداح هم خوب نخواهد شد اما دست مداحی که تکیه به شعر دارد بازتر از مداحی است که تکیه بر نوحه دارد.

زنگنه گفت: ما حنیف طاهری را به شعرخوانی شناختیم اما احساس می‌کنم امروز فایل‌های رسانه‌ای او، گویای هم و غم بیشترش روی نوحه‌خوانی است اما باید توجه داشت که ضربه‌ای به انتخاب شعر نزده است. این گفته من به معنای این نیست که او نباید نوحه بخواند بلکه باید مراقب باشد تا به شعرخوانی‌اش ضربه نزند که البته ضعیف هم نشده است. این تغییر ریل او به خاطر رسانه یا خواست جوانان نبوده است و حس می‌کنم، مسئولیتی روی دوش خود حس کرده است. البته ویدئویی که بیشترین بازدید را میان آثار حنیف طاهری داشته است، شعرخوانی او براساس یکی از آثار افشین علاء است.

این شعرخوانی را اینجا ببینید:

باید آنچه می‌خواهیم از هیأت وارد رسانه شود

این کارشناس ادبی نشست با اشاره به اینکه در مواجه با هیأت عبدالله بن الحسن (ع) با هیأت استخوان‌داری مواجه هستیم که از سال ۱۳۷۸ بالا آمده است و با صبوری امروز توانسته مداح خود را به جامعه معرفی کند، گفت: امروز در هیأت بازویی به اسم رسانه‌ داریم که باید به درستی از آن استفاده کرد اما خود ما می‌توانیم تلاش کنیم آنچه می‌خواهیم از هیأت وارد رسانه شود. این بازهم به معنای آن نیست که حنیف طاهری نوحه نخواند زیرا در محرم امسال نوحه بسیار عالی از محمد رسولی با عنوان «حبیبی حبیبی» خواند که عالی بود.

مداحی که هر شب کار جدید می‌خواند، آثارش شنیده نمی‌شود

وی گفت: مداحی که نوحه‌خواندن برایش اولویت دارد و مداحی که این اولویت برایش مطرح نیست، باهم تفاوت‌هایی دارند که یکی از آن‌ها این است که مداح اول، هر شب باید تعدادی نوحه جدید اجرا کند اما مداحی که این اولویت برایش مطرح نیست به صورت ژورنالیسیتی کار نمی‌کند و اگر اثری قوی بود آن را دوباره می‌خواند و از تکرار هراسی ندارد زیرا می‌داند که مخاطب آمده است تا از او شعر بشنود. تجربه نشان داده است، مداحی که هرشب کار جدید می‌خواند، آثارش شنیده نمی‌شود. نریمان پناهی در ۶۰ شب محرم و صفر شاید ۳ نوحه بخواند یا هلالی در زمان اوج شهرتش تنها ۵ نوحه را جاانداخت.

حنیف طاهری زمانی که روی دستگاه می‌خوانَد بهتر جواب می‌گیرد

سمیعی در ارتباط با این نکات گفت: تجربه نشان داده است، برگشتن به زیرساخت‌های موسیقی بسیار جوابگو است. وقتی به عنوان آنالیزور به مداحی نگاه می‌کنم یک صدایی برای من سقف و بسیار مرتفع است و او حسن خلج است. جزئیات صدای بسیار زیادی دارد و گاهی با دوبیت محتوای بسیار خوب را می‌خواند. معتقدم هیچ‌کس به صدای او نمی‌رسد و حنیف طاهری نیز اینگونه است و با شعر آواز می‌خواند. گاهی از حسن خلج یک تصنیف می‌شنویم که مطابق با دستگاه‌های آوازی ماست و شاید جاانداختنش هم سخت باشد اما این اثر همخوان با جنس موسیقایی ماست..

زنگنه نیز در این خصوص گفت: حنیف طاهری در سال ۹۴ نوحه «دل در آتش غمت» را خوانده است که بسیار عالیست. او زمانی که وارد موسیقی دستگاهی می‌شود، بهتر جواب می‌گیرد.

این نوحه را اینجا بشنوید:

حنیف طاهری باید ژانر مختص خود را پیدا کند

این شاعر آئینی با اشاره به اینکه بی‌شک نوحه اثرگذاری‌اش از بخش روضه چه در خواص و چه در عوام بیشتر است، گفت: مخاطب خاص و عوام در خلوت خود، نوحه ریتمیک را زمزمه می‌کند و نوحه قابلیت تکرار شوندگی دارد. اینکه می‌گوییم حنیف به شعرخوانی شناخته می‌شود به معنای آن است که باید در نوحه هم شعر و آثار خود را داشته باشد. در حوزه مداحی و خواندگی، مخاطب عام و خاص دوست دارد که هنرمند محبوبش صاحب ژانر باشد. افرادی که هر روز این در و آن در می‌زنند، مورد اقبال جامعه نیستند. مرحوم ذاکر یک گفتمان داشت، امروز میثم مطیعی نیز یک گفتمان دارد. حاج محمدرضا طاهری زمانی که روی موسیقی سنتی می‌رود بهتر جواب می‌دهد. حنیف طاهری نیز باید بررسی کند کجا قله داشته است و فضای آن را تکرار کند.

مداح جوانی که قابلیت مرکب‌خوانی دارد

وی در ارتباط با تحلیل نوحه‌های فاطمیه ۱۴۰۱ گفت: انتخاب اشعار همان‌گونه که گفته شد، خوب بود. مرکب‌خوانی او و اینکه به علت حفظ اشعار متناسب با فضای جلسه می‌تواند شعر مناسب را بخواند، از دیگر نکات قابل توجه است. حفظ شعر اوست که قابلیت مرکب‌خوانی را به او می‌دهد.

تبیین هنری با تبیین سخنوری تفاوت دارد

 زنگنه با بیان اینکه حنیف طاهری امسال تلاش کرده بود که در نوحه‌ها حرف‌های ناظر به وضعیت جامعه بزند که در برخی موارد نیز کاملا سیاسی بود البته فی‌نفسه مشکلی ندارد و پویایی مداح و شاعر را نشان می‌دهد، گفت: پرداختن به جهاد تبیین به این معنی نیست که مکرر در اشعار استفاده شود. تبیین هنری این است که مخاطب مستقیماً متوجه نشود. شعر بیانیه اعتقادی و سیاسی نیست مثلا نباید کتاب حقوق زن شهید مطهری را شعر کرد و خواند. تبیین هنری با تبیین سخنوری تفاوت دارد. تأثیر شعر آن گاه ممکن است از یک منبر دو ساعته هم بیشتر شود که معنا و مفهوم در من ته‌نشین شود، با آن زندگی کنم و شعر بگویم. تبیین با بیانیه فرق می‌کند و این تقصیر نوحه‌سراست.

این شاعر آئینی افزود: از حنیف طاهری که صائب می‌خواند انتظار است که نوحه خوب هم بخواند البته شاید بگوید خیرالموجودین را خواندم. زیرا او دغدغه‌ای دارد، آن را به شاعر می‌گوید و اوست که محتوا را تولید می‌کند. بیشتر اشعار فاطمیه شعار و بیانیه است. یکی از آثار خوب امسال «فاعتبروا» بود که هم مهدی رسولی و هم حنیف طاهری خواند که بسیار خوب است. ایرادی ندارد نوحه‌ای را چند مداح بخوانند و این خود حُسن است.

این نوحه را اینجا بشنوید:

آثار فاطمیه امسال نسبت به آثار محرم تنوع ملودی کمتری داشت

زنگنه با اشاره به اینکه در آثار محرم حنیف طاهری شاهد تنوع ملودیک بودیم اما در فاطمه ۹۰ درصد آثار را می‌توان پشت سرهم خواند یعنی همه در یک مایه ملودی هستند و تنوع نداشتند، گفت: اوج و فرود ملودی آثار فاطمیه برای صدای شما درست ساخته نشده بود و باید ملودی‌ها نرم‌تر و کوبنده‌تر بود.

حنیف طاهری به دلیل وجود یک خلأ جدی وارد نوحه‌خوانی شده است

محمد رسولی شاعر آیینی که در محرم و فاطمه امسال در تولید محتوا و نوحه همراهی و همکاری بیشتری با حنیف طاهری داشته است، در این مراسم اظهارداشت: قبل از محرم با چندتن از نوحه‌سرایان جلسه‌ای را با حنیف طاهری تشکیل دادیم که به مرور بیشتر شد و جلسه‌ای هفتگی شد. خود حنیف طاهری در این جلسه گفت کار من شعر است و نوحه کارم نیست اما چاره‌ای هم ندارد. این گفته‌اش به معنای خواست رسانه یا جوانان نبود بلکه یک خلأ وجود دارد که در نوحه باید مفاهیم فاخر وارد شود. مباحث بسیاری در خصوص عاشق و معشوقی نوحه‌ها داشتیم که ختم به نوحه «باید که عاشق شم» شد.

این نوحه را اینجا بشنوید:

وی افزود: بررسی دیگری داشتیم که همه نوحه‌ها به سمت شوق زیارت رفته است اما ما با بعد سوم ایجاد کردیم و گفتیم «حرم اونجاست که دلت بلرزد». با دغدغه مشترک کنار هعم نشستیم تا قدمی برداریم. اعتقاد ما این است که برای جهاد تبیین باید زبان هیأت را داشته باشیم.

این نوحه را اینجا بشنوید:

مهدی زنگنه در پاسخ به این نکات گفت: دغدغه محتوایی عالی و پذیرفته است و متوجه می‌شوم اما نگاه فرمی نیز باید وجود داشته باشد.

حنیف طاهری از خاندان طاهری بهره برده، اما سوءاستفاده نکرده است

رحیم آبفروش دبیر جامعه ایمانی مشعر به عنوان کارشناس اجتماعی این نشست با اشاره به نام شناسنامه‌ای حنیف طاهری، «مصطفی» که شیخ حسین انصاریان به پدرش توصیه کرد این نام را برای فرزندش بگذارد، اظهارداشت: حنیف طاهری از سویی میراثی از خاندان پرافتخار طاهری دارد که نقطه تلاقی او با این خاندان، پدر برادران طاهری، مرحوم نادعلی طاهری است که از سوی دیگر جد حنیف هم می‌شود. نکته مهم دیگر این است که انتساب حنیف به خاندان طاهری به گونه‌ای بوده که هم فرصتی برای حنیف ایجاد کرده است تا از آن بهره ببرد و هم از آن فاصله بگیرد، از محاسن و مزایا بهره ببرد و از آفات و آسیب‌ها دوری کند.

وی گفت: حنیف طاهری در این سال‌ها درگیر حاشیه‌ها نشده است و این اتفاق مبارکی است. او استاددیده است و محضر اساتیدی مانند حاج علی انسانی، حاج علی الهی و... رسیده است و این شاگردی را هم فراموش نکرده است، بیان می‌کند و افتخار می‌نماید. در روزگاری که گاه اخبار ناخوشایندی از مداحان جوان می‌شنویم، حضور امثال حنیف طاهری ما را به آینده مداحی خوش‌بین می‌کند که پرچم‌دارانی مانند او در نسل آینده خواهیم داشت.

در روزگاری که مداحان از روی موبایل شعر می‌خوانند او اشعار را از حفظ می‌خواند!

آبفروش با اشاره به اینکه او جزو معدود مداحان شعرشناس است، تصریح کرد: در روزگاری که مداحان گاهی از روی موبایل، حتی در مراسمی که از رسانه ملی پخش می‌شود، شعر و نوحه می‌خوانند، او خیلی وقت‌ها اشعار را از بر بوده و این امر به تسلط بر اجرای اشعار هم کمک شایانی می‌کند و مداح مانند یک شیر غران، جلسه را در چنگ خود خواهد داشت.

شیوه فعلی خود را حفظ کنید

دبیر جامعه ایمانی مشعر با اشاره به اینکه حنیف طاهری از دور یک روضه‌خوان قهار است، گفت: غالباً نخبگان جامعه اهل جلوت نیستند، در نتیجه نظرشان را نمی‌گویند اما یک عده قلیل پرسروصدا، نظرشان را با صدای بلند بیان می‌کنند و هم رویه مداح و هم ذائقه مخاطب را به مرور تغییر می‌دهند. ما خوبی‌ها را بیان نمی‌کنیم و تأیید خوبی‌ها را صرفاً در تکرار حضورمان نشان می‌دهیم؛ درحالی که جریان‌های دیگر صدای بلندی دارد؛ مثلاً نمی‌آییم به حنیف طاهری بگوییم روضه منظوم خوبی خواندی اما آن عده دیگر به او می‌گویند مثلاً امروز «شور» کم بود یا... و این موجب می‌شود کم‌کم ذائقه آن عده قلیل بر ذائقه اکثریت غلبه کند.

وی گفت: ما جلسه حنیف طاهری را به خاطر اشعار خوب و روضه‌های دقیق و واژه‌گزینی‌های خوب دوست داریم. در دنیا زمانی محصولی جواب می‌دهد، آن را حفظ کرده و حتی تکثیر می‌کنند؛ حنیف طاهری در این شیوه جواب داده است، نباید آن را تغییر داد. توصیه یا خواهش می این است که کلیات این شیوه را حفظ کنید و حتماً تعادل و توازن موجود میان شعرخوانی و بیان روضه‌های فاخر و منظوم و نوحه‌خوانی و اجرای سبک‌های روز را نگه‌بانی کنید.

حضور پیرغلامان و مداحان جوان از نقاطع عطف هیأت عبدالله بن الحسن(ع)

آبفروش با اشاره به اینکه حضور بزرگان و پیرغلامان در جلسه و همچنین شاداب و باطراوت بودن مجلس و حضور و اجرای مداحان جوان کم‌ترشناخته‌شده در هیأت عبدالله بن الحسن(ع) از نکات برجسته این هیأت است، گفت: مخاطب جلسه حنیف طاهری بیشتر جوانان هستند اما در همین جلسه، حاج مهدی آصفی و سید حسین عرب حضور پیدا کرده و روضه می‌خوانند و خواندن آن‌ها هم رسانه‌ای می‌شود و این نوعی حق‌شناسی جامعه ستایشگری از بزرگان است که باید بیشتر شود. مداحان جوان نیز فرصت دارند تا در این جلسه بال در بال حنیف طاهری بیندازند و رشد کنند، این اقدام موجب می‌شود تا جوان‌ترها هم برای دیده‌شدن به هر سمت و سویی نروند.

دبیر جامعه ایمانی مشعر گفت: در فاطمیه امسال حنیف طاهری شعری از وحشی بافقی می‌خواند که بسیار عالی‌است، یا از فؤاد کرمانی یا از معاصرین مانند علیرضا قزوه و...؛ او با دوانین شاعران گذشته انس دارد و این انس برای او عقبه هویتی‌ای ایجاد می‌کند که موجب می‌شود توان ارتفاع گرفتن ساختمان کاری او فراهم شود. اگر این عقبه نباشد ساختمان ما با هر ارتفاعی که باشد در یک لرزه سنگین فرو می‌ریزد، هرچه‌قدر بلندمرتبه‌تر، ریزش هم سهمگین‌تر...

«فاعتبروا» سیاسی‌ترین نوحه فاطمیه امسال حنیف بود

وی با اشاره به اینکه در مواجهه با رسانه باید فعال و هوشمندانه اقدام کنیم و این ما هستیم که باید با تسلط بر رسانه مهندسی پیام را بر عهده بگیریم و برای بازنمایی رسانه‌ای جلسه فکر کنیم، گفت: باید بررسی شود که چقدر در هیأت به رسانه اجازه ظهور و بروز را می‌دهیم، آیا هر آن‌چه در جلسه اجرا می‌شود، در رسانه هیأت هم منتشر شود یا بخشی از جلسه اجر اختصاصی افرادی است که رنج حرکت و حضور در جلسه را طی کرده‌اند، بخشی از جلسه جزو اسرار آل‌محمد(ع) است و بخش محدود و مشخصی از جلسه برای انتشار عمومی و رسانه تعریف می‌شود. «فاعتبروا» سیاسی‌ترین نوحه فاطمیه امسال حنیف بود که بسیار هم عالی‌است، نوحه‌های دیگری هم داشتید مانند «عشق تو برای ماست ارثیه مادرا/  وا شده با اسمتون تو جبهه‌ها معبرا/ دیدنت شهیدا تو سنگرا دمای آخرا» یا «من بانی روضه‌ حماسی‌ام/ من مادر گریه‌ سیاسی‌ام/ من کشته‌ زخم ناسپاسی‌ام» که در حوزه مسائل روز، حرف را با واژگانی نجیب و دور از پرداخت مستقیم بیان کرده بود و این مزیت جلسات حنیف بوده است.

در هیأت عبدالله بن الحسن(ع) به منبر توجه می‌شود اما هنوز اصالت ندارد

آبفروش با اشاره به اینکه هیأت‌داری دارای قواعدی است و هیأت دارای ساختاری است که نمی‌توان در تقابل با عاملیت، آن را کنار گذاشت، گفت: در هیأت عبدالله بن الحسن(ع) بیش از همه حنیف طاهری را می‌بینیم، یعنی هیأت یک چهره شاخص یا به تعبیری یک سوپراستار ارائه کرده‌ است و هیأت زیرسایه نام اوست و این باید در جلسات تشکیلاتی هیأت بررسی و آسیب‌شناسی شود تا در ادامه راه مشکل ایجاد نشود.

دبیر جامعه ایمانی مشعر با بیان اینکه در این هیأت به منبر ویژه توجه می‌شود اما منبر اصالت ندارد، گفت: منبری شاخصی منتسب به هیأت وجود ندارد و حتی مشی و مشرب و مکتب سامانه‌های هماهنگ و یگانه‌ای هم در منبر هیأت نمی‌بینیم، البته این اشکال عدم وجود وحدت رویه محتوایی، ریشه‌ای است و متأسفانه در بسیاری از هیأت‌ها وجود دارد، نکته مکمل همین مسأله در این هیأت، عدم بازنمایی رسانه‌ای منبر هیأت است.

دوست دارم از من نوحه و شعر فاخر رسانه‌ای شود

حنیف طاهری مداح اهل بیت (ع) نیز این نشست اظهار داشت: نه فقط شاعر، خالق هر اثر، حق دارد آن اثر را خلق کند اما در توجیهش نمی‌تواند صحبتی داشته باشد زیرا اگر به توجیه افتاد یعنی نتوانسته کارش را به درستی انجام دهد. یک اتفاق و موضوعی که در هیأت اهمیت دارد، بحث هیأت‌داری و مسائل مختلف آن و دغدغه‌های مرتبط با آن است. مداحان قدیمی این آسیب و مشکل را مثل امروز نداشتند. ما از دوران کرونا تاکنون مشکلات و هزینه‌های بسیاری داشتیم که مسائل ما را زیر و رو کرد تا اینکه امسال قدری توانستیم کارگروهی برای تولید نوحه داشته باشیم و برای رسیدن به شاخصه‌هایی در نوحه اقداماتی کنیم که البته هنوز نوپاست.

وی با اشاره به اینکه در محرم و فاطمیه امسال برخی از رگه‌های اقدامات ما را شاهد بودیم گفت: این حضور در عرصه نوحه‌خوانی دغدغه خودم است و دغدغه دارم که شعر خوب خوانده شود. البته در رسانه ملی و فضای مجازی کار آئینی عمیق جایگاهی ندارد. بنا دارم از من روضه و شعر فاخر رسانه‌ای شود اما تلویزیون بیشتر از مداحان، نوحه پخش می‌کند البته ایرادی هم ندارد اما این‌ها باید کنار هم باشد.

متخصصان شمشیر بُرنده نقد را در خصوص آثار ما بکشند

طاهری با اشاره به اینکه بسیاری از مسائل روز و کاربردی و معارف را در قالب نوحه ارائه می‌کنیم. نوحه باید کاربرد در زندگی داشته باشد و مثلاً کل خانواده بتواند از آن اثر بپذیرد. گفت: اتفاقا بسیار لازم داریم متخصصان شمشیر بُرنده نقد را در خصوص آثار ما بکشند. در ارتباط با نقد این بحث مطرح است که آیا تحمل نقد را داریم؟ آیا در پی آن، کار را تصحیح می‌کنیم؟ باید جلسات نقد وجود داشته باشد و مستمر و نقادانه باشد. احساس می‌کنم رسالت‌هایی هست که باید در نوحه انجام دهم. برخی از خواندن‌ها و مداحی‌ها در هیچ چارچوبی نیست و این‌ها می‌تواند در جلسات نقد بررسی و مرتفع شود.

این مداح اهل بیت (ع) با اشاره به اینکه مشکل امروز در جامعه نبود گفت‌وگو چهره به چهره و رو در روست گفت: من امروز شاید باب‌میلم باشد که بدون رسانه بخوانم و راحت‌تر هم بتوانم کارم اهدافم را پیاده کنم اما احساس می‌کنم رسالتی دارم که باید انجام دهم، برای همین وارد عرصه نوحه شده‌ام که البته اقدامات ما نوپاست.

کم‌کاری نهادهایی که بودجه فرهنگی می‌گیرند در کار هیأت اثرگذار است

وی با اشاره به اینکه ما مداحان مورد عنایت اهل بیت(ع) هستیم اما این عنایت تضمین شده نیست بلکه کار ما را سخت کرده است و در قیامت هم بازخواست جدی داریم، گفت: خیلی از کارهایی را که نتوانستیم در هیأت انجام دهیم مقصرش متولیان امر هستند که مسئولیت خود را درخصوص هیأت انجام ندادند. آنهایی که بودجه فرهنگی می‌گیرند اما کاری برای هیأت و به خصوص شاعران انجام نمی‌دهند.

طاهری با بیان اینکه شاعری که دغدغه و ذهنش و وقتش آزاد نیست چگونه می‌تواند با مداح ارتباط بگیرد، گفت: اگر علامه امینی با خیال راحت و فراق بال روی کتاب الغدیر کار کرد، آقای دستمالچی کنارش بود که زندگی‌اش را تأمین کرد. این عوامل بیرونی و داخلی مانند نخ تسبیح بهم متصل است.

بودجه نهادهای فرهنگی برای اهل بیت (ع) جای هیأت کجا می‌رود؟

این مداح اهل بیت (ع) با اشاره به اینکه برخی نهادها پول و بودجه فرهنگی دارند که باید برای امام حسین (ع) و اهل بیت (ع) و موضوع هیأت و عزاداری هزینه کنند اما این بودجه را خرج هیأت و کار فرهنگی نمی‌کنند، گفت: این کم‌کاری‌ها روی برگزاری هیأت و خوانش شعر و ... اثرمی‌گذارد.

وی گفت: امسال مقام معظم رهبری فرمودند آنچه در امر فرهنگ‌سازی از هیأت در موضوع خانواده و ... انتظار دارم از وزارت بهداشت ندارم اما مسئولان فرهنگی ما به هیأت توجه ندارند.

طاهری گفت: اگر از من سؤال شود جهاد تبیین به چه معناست می‌گویم یعنی همه براساس تخصص و وظیفه خود به وسط میدان بیانند و کار کنند. اگر مسئولان امر وظیفه‌ای داشته باشند و کم‌کاری کنند بندانند ما کار خودمان را بدون کم و کاست می‌کنیم اما آنها باید به اهل بیت (ع) پاسخگو باشند.

پایان پیام/