تهران: مودب: هدف «آفتابگردان ها» رسیدن به سلوک مطمئن در فعالیت شعری است/ عرفان پور: افتخار داریم که رهبر انقلاب بارها از فعالیت‌های انجام شده در شهرستان ادب رضایت داشته است

به گزارش حلقه وصل، نشست خبری هفتمین دوره آموزشی شعر جوان کشور آفتابگردان‌ها صبح امروز با حضور علی‌محمد مودب مدیرعامل مؤسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب، میلاد عرفان‌پور مدیر دفتر شعر شهرستان ادب و افسانه غیاثوند از اساتید این دوره در دفتر این مؤسسه برگزار شد. امسال هفتمین دوره سراسری آفتابگردان‌ها با اردوی دختران شاعر برگزار می‌شود. 

علی محمد مودب مدیرعامل مؤسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب در این نشست خبری گفت:  دعوا بر سر کلمه است و دعوا بر سر کلمات است چه در میزهای مذاکره و چه در میدان‌های نبرد، شکنجه‌گاه‌ها یا اسارت و... آزادگان ما آزاده بودند چون در بند و زنجیر، تن به کلمه نادرست ندادند. آزادی زیستن ما در کلمات خودمان است. کلمات مرزها و پرچم‌های ما هستند، هسته ما هستند، هر رشدی در کلمه اتفاق می‌افتد و هر ظلمی، از ظلم به کلمه آغاز می‌شود. و زبان مادری است و مادرانه و کلمه مادر است. تمام حوزه‌های تمدنی ما اگر توسعه بیابد و ما در زبان و کلمات دچار آسیب و انحراف باشیم رشد نخواهیم یافت، این مسئله نشان از آن دارد که پوک شده‌ایم و به سمت نوعی نابودی حرکت کرده‌ایم.

وی ادامه داد: قطار شعر از دو ایستگاه حرکت می‌کند. متن یا زندگی و لاجرم از هر جا باشد باید به سمت ایستگاه دیگر برود؛ شعری که از متن آغاز می‌شود در صورتی رشید و سالم است که از ایستگاه زندگی عبور کند و عبور از این مسیر باعث می شود شعر باشد که گذرش به ایستگاه متن بیفتد و وقتی ما از آموزش در شعر سخن می‌گوییم، منظور تعلیم به معنای متعارف نیست، بحث توجه دادن شاعران جوان است به این ایستگاه‌ها که اگر شما تحت جاذبه متون برجسته ادبی و چه متونی که از میراث ما هستند، مثل سعدی، مولانا و حافظ و چه متون معاصر شعر را شروع کرده باشید، حتما باید سراغ زندگی و خودمان هم برویم. اگر به سراغ میراث ادبی خودمان به عنوان یک شاعر نرویم،‌  شعر رشد و شایستگی و بایستگی لازم را برای اینکه جزئی از شعر ایران باشد، نخواهد یافت.

این شاعر گفت:‌ قرار است یک شاعر جوان در آینده در شب شعری شعر بخواند که پیش ا‌ز آن سنایی، مولوی،‌ نظامی و حافظ در آن شب شعرها شعرخوانی داشتند، چنین شاعری لاجرم توجه خود را به هر دو ایستگاه متن و زندگی تصحیح می‌کند، اگر در مطالعه و تتبع آثار برجسته ادبیات فارسی کم گذاشته باشد، در سیر مطالعاتی خود این را اصلاح کرده و اگر در زیست شاعرانه و ادراک خود از زندگی کاستی داشته باشد در سلوک و مجاهدت خود می‌تواند این نقیصه را اصلاح کند.

وی درباره هدف دوره آموزشی شعر آفتابگردان‌ها گفت: هدف این دوره‌ها آن است که ما به یک سلوک مطمئن در فعالیت شعری هدایت شویم تا در اثر نقص، مجاهدات و مطالعات‌مان به دام متن‌زدگی و تشبه به بزرگان نیفتیم، یا اینکه به خاطر توجه به خود و زندگی‌مان از بلاغت و یا از داشتن زبان و کلمات شایسته شعر امروز فارسی غفلت نکنیم.

میلاد عرفان‌پور مدیردفتر شعر مؤسسه شهرستان ادب و دبیر دوره آفتابگردان نیز گزارشی از دوره‌های گذشته ارائه کرد و گفت: در دوره‌های آموزشی شعر جوان کشور «آفتابگردان‌ها» تجربه 6 سال برگزاری را پشت سر گذاشته‌ایم که تمام این سال‌ها سرشار از امید و رویش‌های تازه در حوزه شعر جوان کشور و انقلاب بوده است.ما در تمام این سال‌ها مهمترین هدف‌مان شناسایی و پرورش استعدادهای بود که می‌خواهند در هنر اول ایرانیان و ایران زمین پیش روند، دست به تولید، خلاقیت و نوآوری بزنند، همان استعدادهایی که شاید پیش از این دوره در گم گوشه‌هایی از این سرزمین بدون اینکه راهنما و بهانه‌ای برای پیشرفت داشته باشند بدون شکوفایی منزوی شده بودند.

وی افزود:‌ خدا را شاکریم که این توفیق و انگیزه خدمت را به ما داد تا در این سنگر از کلمات و شعر که میراث ایرانیان بوده؛ پاسداری کنیم و بهانه‌ای باشیم برای اعتلا و شکوفایی بیشتر ادبیات فارسی. دوره هفتم آفتابگردان‌ها از پاییز 96 با فراخوانی که در اختیار رسانه‌ها قرار گرفت، کلید خورد و فرایند این دوره از زمان انتشار فراخوان آغاز شد. در آن فراخوان از شاعران نوجوان و جوان کشور که در روستاها و شهرستان‌های سرزمین‌مان دست به قلم برده‌اند و خود پله‌هایی را طی کرده بودند درخواست کردیم برای عضویت در این دوره، مطالعات و سوابق و آثار خود را ارسال کنند و به لطف خدا در این دوره بیشترین اقبال را شاهد بودیم.

عرفان‌پور با اشاره به آمار گفت: 5 هزار و 310 اثر از 490 شاعر جوان کشور به دست ما رسیده است. این تعداد در سال‌های گذشته بی‌سابقه بود، اما نکته قابل توجه اینکه اکثریت قریب به اتفاق شرکت کنندگان شاعرانی هستند که به طور جدی وارد عرصه شعر شدند و قابلیت رقابت جدی برای عضویت در دوره هفتم را داشته‌اند. یکی از گواه‌های ما این است که از شاعران جوان درخواست کرده‌ایم حداقل 10 شعر در سوابق خود را برای ما ارسال کنند. این بند از فراخوان باعث می‌شود افرادی که تنها یک یا دو شعر داشتند نتوانند در این دوره‌ها شرکت داشته باشند، بنابراین اغلب افراد شرکت کننده شاعر بوده و سروده‌های بسیار دارند.
 
عرفان‌پور در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه به سبب این استقبال که امسال صورت گرفت 490 شاعر جوان داوطلب داشتیم، تصریح کرد: ما نتوانستیم به تعداد برگزیدگان دوره‌های قبل کفایت کنیم و ناچار شدیم اعضا را افزایش دهیم، بنابراین در این دوره 159 عضو از 26 استان داریم که نشان از رشد 20 درصدی در میان پذیرفته شدگان را دارد. اگر طبق روال سنوات گذشته به حدود 130 عضو اکتفا می‌کردیم تعداد چهره‌هایی که شایستگی داشتند در این دوره حاضر باشند فرصت را از دست می‌دادند ما نیز شانس آشنایی با آنها را از دست می‌دادیم، بنابراین تفاوت دوره هفتم این است که ما در شورای علمی به این نتیجه رسیدیم که این دوره را 18 ماهه به جای یک ساله برگزار کنیم.

مدیردفتر شعر مؤسسه شهرستان ادب با اشاره به استان‌هایی که بیشترین برگزیدگان و اسامی پذیرفته شدگان را دارند، گفت: تهران، قم، خراسان رضوی، فارس، اصفهان، گیلان و زنجان؛ 7 استانی بودند که بیشترین عضو را داشتند، تهران با 31 عضو و زنجان با 9 عضو بیشترین و کمترین اعضا را دارند و این نشان می‌دهد که این استان‌ها از مناطق شاعرپرور کشور هستند.

عرفان‌پور گفت:‌ نخستین برنامه رسمی دوره هفتم اردوی آموزشی شعر بانوان است که از تاریخ 17 تیر ماه الی 20 تیر ماه در مجتمع آدینه تهران برگزار خواهد شد. اردوی هفتم 4 روزه خواهد بود و سی و یکمین اردوی شعر جوان کشور طی 6 دوره گذشته است. در این دوره سی و یکم بر اساس تجارب گذشته و نگاهی که در این 7 سال تکمیل شده، برنامه‌هایی خواهیم داشت که در زمینه ادبی و اعتلای شعر و فرهنگ به این شعرای جوان کمک کند تا آثارشان پیشرفت داشته باشد.

این شاعر ادامه داد:‌ ما از پیشکسوتان وسرشناسان باسابقه که در شعر کشور شناخته شده هستند، بهره خواهیم برد. در مرحله بعد نسل جوان فعال و کارشناس به عنوان مشاوران دوره هفتم حضور خواهند داشت و در پایان نیز خود اعضای جوان و مخاطب در این دوره شرکت می‌کنند. هدف ما این بود همه نسل‌های شعر انقلاب بتوانند در این دوره‌ها سهیم باشند تا با حضورشان انگیزه و امید بیشتری بگیرند و هم آموزش و هم‌افزایی‌هایی که نیاز است در این دوره‌ها داشته باشند، محقق شود.

وی با تاکید بر اینکه دوره آموزشی آفتابگردان دو تلاش عمده داشته و اول اینکه دقیق‌ترین استعدادیابی‌ انجام شود و دو اینکه جامع‌ترین دوره آموزشی شعر را برگزار کنیم، گفت:‌ما عدالت را در استعدادیابی رعایت خواهیم کرد آن هم بر اساس مواردی که مدنظر ماست. ما در برنامه‌های آموزشی دوره، بنا به برنامه‌های مشابه و تجارب 7 ساله تلاش می‌کنیم جامع‌ترین بسته آموزشی که اعضای‌مان به آن نیاز دارند بدون دریافت هزینه در اختیارشان قرار دهیم. به لطف خدا برکات این دوره‌ زیاد است و افتخار داریم که رهبر انقلاب بارها از فعالیت‌های انجام شده اظهار رضایت داشتند و حتی به سایر نهادهای فرهنگی این نوع برنامه‌های آموزشی و مدیریت ادبی و فرهنگی را پیشنهاد دادند.

دبیر دوره‌های آموزشی شعر جوان کشور افزود: 17 تا 20 تیرماه اردو با حضور 67 بانوی شاعر از نقاط مختلف ایران زمین را میزان خواهیم بود و برنامه‌های متعددی از جمله کلاس‌های تئوریک ادبی، کارگاه‌های نقد شعر و برنامه‌های فرهنگی و تفریحی با حضور 15 کارشناس و اساتید برجسته شعر کشور برگزار خواهیم کرد.

افسانه غیاثوند نیز در سخنانی گفت:  من بسیار خوشحالم که با مؤسسه شهرستان ادب بیشتر از قبل همکاری میکنم.  این تجربه جدیدی است و از حضور در این دوره‌ها خوشحالم و خوشحال‌تر اینکه روز به روز توفیق این مجموعه را در تربیت شاعران جدید افزون می‌بینم. نظامی در مقدمه مخزن‌الاسرار در مورد اهمیت سخن رساله طولانی دارد و من فکر می‌کنم کلمه تنها ابزاری است که شاعر با آن دست و پنجه نرم می‌کند تا نظر وهدفش را به جمع ارائه دهد.

وی گفت: در وانفسای روزگار کنونی گاهی از یک کلمه برداشت‌های وسیعی می‌شود که نشان از یک فکر دارد و رسالت من به عنوان کارشناس این است که اهمیت این نگاه را برای شاعران جوان در مراحل عملی نشان دهم. ما وقتی با اردوی آفتابگردان‌ها سر وکار داریم اولین مواجهه شاعر جوان را می‌بینیم که در حالت سرشاری عاطفه حاضر است پس باید هدایتگر او باشیم تا به سمتی برود که با استفاده از بسته‌های مطالعاتی از مسیر خارج نشود. در واقع به سمت و سویی حرکت کند که اسم شعر بر آن است. زیرا اگر هدایتی صورت نگیرد به سمتی که از سرمستی سخن بگوید حرکت خواهد کرد ولی هدف ما قرار دادن افکار در چارچوب‌هاست.

غیاثوند تصریح کرد:‌ یکی دیگر از توفیقات شهرستان ادب استعدادیابی است . اینکه ابتدا استعدادها شناسایی می‌شود و مسیر در ادامه به چاپ اثر منتهی می‌شود و ما بارها شاهد بودیم اولین مجموعه انتشار یافته شاعران عضو، یکی از موفقترین آثار شاعر بوده است. من در این دوره توفیق داوری آثار را داشتم و از همین جا اعلام می‌کنم به لحاظ کیفی آثار خوبی را دیدم که کار داوری را سخت کرد.

 در پایان این نشست مودب و عرفان‌پور به پرسش‌های اصحاب رسانه پاسخ دادند،‌ عرفان‌پور در پاسخ به پرسشی درباره ارائه موضوع شعر به شاعران در این اردوها گفت: از نخستین دوره آفتابگردان‌ها رویکرد ما این بود که شعر مطلوب و کامل که همان شعر زندگی است، یعنی شعری نیست که در اتاق‌های دربسته سروده شده باشد، و شعری که از اتاقی به اتاق دیگر راه دارد و همه زندگی را بیان می‌کند مدنظر شاعر باشد. شعری که نسبت به همه جهان حساس است. هدف‌مان این بود شعر را مثابه شعر زندگی که نسبت به جهان پیرامون حساس است و هر موضوع و حالی که انسان نسبت به جهان پیرامون دارد بازتاب و بازنمایی شود. می‌بینیم از فارغ‌التحصیلان آفتابگردان‌ها در رسانه‌های مختلف سروده‌هایی منتشر می‌شود که بی‌اعتنا به اجتماع، درد مردم، سیاست، انسانیت و... نیست که موضوعش کودکی در یمن باشد و چه مسائل درونی کشور؛ مهمترین دغدغه ما در شهرستان ادب همین مسئله است. شعری که در یک موضوع منحصر شود حتی اگر جذاب و ارزشمند باشد کامل نیست، چون شاعر محصور در یک موضوع ممکن است خوب باشد اما شاعر تراز انقلاب اسلامی نیست بلکه شاعر همه زندگی شاعر تراز انقلاب اسلامی است.

مودب نیز در پاسخ به این پرسش گفت: عشق آشیانه شعر است ولی این پرونده برای دفاع از آشیانه به قلل و شاخه‌ها پرواز می‌کند. اصل، نگاه ملی و به سلوک شعری و پاسخ به دغدغه است، وقتی شاعر در دغدغه خود رشد می‌کند مخاطب مفروضش محدود است. شاعری که در خلوت خود شعر را یاد می‌گیرد برای خود حرف می‌زند، برای مخاطب مفروضی که خودش می‌سازد، ولی وقتی نگاه به او داریم شعر ماموریت ملی می‌یابد و مخاطب مفروضش یک ملت می‌شود. شاعری که ماموریت ملی دارد در هر روز متناسب با آن می‌تواند سخن بگوید. آفتابگردان‌ها توجه شاعر را به ماموریتی که در شاعری دارد جلب می‌کند