تهران: در جست‌وجوی حل مشکل نشر دفاع مقدس در شهرهای جنگ‌زده+فیلم

به گزارش حلقه وصل، توزیع کتاب یکی از مهم‌ترین حلقه‌های زنجیره نشر است. حلقه‌ای که بسیاری معتقدند حتی بخش قابل توجهی از علل پایین بودن سرانه مطالعه در کشورمان به ناکارآمدی آن باز می‌گردد. برخی بر این باورند که هرچند نشر کشور ظاهری جدید در این زمینه دارد، اما در واقع با همان سیاق قدیمی به کار خود ادامه می‌دهد. از سوی دیگر، به نظر می‌رسد که چرخه توزیع کتاب در کشور گاه با زد و بندهایی که وجود دارد، موجی برای یک کتاب ایجاد کرده و در مقابل، کتابی دیگر را بایکوت می‌کند. همه این مسائل دست به دست داده‌اند تا برآیند فعالان نشر از شیوه توزیع کتاب، مناسب نباشد.

توزیع کتاب حتی در شهرهایی مانند تهران که کلان‌شهر هستند، با مشکلاتی اساسی همراه است.  توزیع کتاب حتی در شبکه گسترده تهران نیز به یک ‌صورت انجام نمی‌شود و مناطقی از تهران از دسترسی آسان به کتاب محروم‌اند؛ لاجرم باید زمان قابل توجهی را برای تهیه یک کتاب صرف کنند. این موضوع در شهرستان‌ها بیشتر احساس می‌شود. سیستم توزیع کتاب در بسیاری از شهرستان‌ها ناقص است و همه کتاب‌ها به یک اندازه شانس معرفی و توزیع در شهرستان‌ها را ندارند. هرچند برخی بر این باورند که گسترده و فراگیر شدن فضای مجازی و راه‌اندازی و فعالیت اپلی‌کیشن‌های مختلف در حوزه کتاب، تاحدودی مشکلات را رفع می‌کند، اما از میزان استقبال از این نرم‌افزارها اینطور می‌شود نتیجه گرفت که نرم‌افزارهای این‌چنینی هنوز جای خود را در میان بسیاری از کتابخوانان باز نکرده و بسیاری هنوز ترجیح می‌دهند که اثری مکتوب در دست بگیرند و مطالعه کنند.

یکی از مشکلات حوزه نشر در خوزستان نیز همین موضوع است. گفته می‌شود که در برخی از شهرستان‌های این استان، کمبود کتابفروشی و ویترین کتاب، کتابخوانان این استان را با چالش همراه کرده است. این موضوع حتی درباره کتاب‌های دفاع مقدس هم دیده می‌شود. استان خوزستان بیشترین نقش را در تاریخ جنگ تحمیلی داشت، اما برای تهیه کتاب‌های نوشته شده در این زمینه با چالش‌های جدی مواجهه است. از این رو، برخی تلاش دارند تا با استفاده از فعالیت‌های مردمی، تاحدودی نواقص موجود در این زمینه را برطرف کنند.

کتاب «ملاصالح» از جمله آثار تازه‌منتشر شده در حوزه ادبیات دفاع مقدس است که با استقبال خوبی از سوی مخاطبان همراه بوده است. این اثر در سی‌امین دوره نمایشگاه کتاب تهران مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت و پس از آن، به عنوان یکی از کتاب‌های اصلی در هشتمین دوره پویش روشنا مطرح شد. «ملاصالح» که داستان زندانی‌ شدن‌های پی در پی ملا صالح قاری و خاطرات او از روزهای اسارت در دفاع مقدس است، در تیرماه جزو کتاب‌های پر چاپ عنوان شد. با وجود این، گفته می‌شود که مردم خوزستان به ویژه شهر آبادان، زادگاه و محل زندگی ملاصالح، برای تهیه این اثر با مشکلات جدی روبرو هستند. راضیه غبیشی، نویسنده کتاب «ملا صالح»، در همین رابطه می‌گوید: اگر ملاصالح در تهران بود یا اگر آبادانی نبود، کارهای بیشتری برای معرفی کتابش صورت می‌گرفت.

او ادامه می‌دهد: «ملاصالح» چهارمین اثری است که از من منتشر می‌شود، چرا من باید مثل گداها کتابم را دستم بگیرم و از مسئولان خواهش کنم که از من حمایت کنند تا 1000 نسخه از این کتاب به چاپ برسد تا به دست مخاطب برسد؟

غبیشی از عملکرد و نوع نگاه مسئولان انتقاد کرده و می‌افزاید: به نویسنده بهایی نمی‌دهند و ارزشی برای ما قائل نیستند. این در حالی است که خوزستان پتانسیل بالایی دارد و رازهای نگفته بسیاری در سینه جانبازان و آزادگان شهر وجود دارد. چرا امثال من برای گفتن این رازها نباید حمایت شوند؟

به گفته برخی از فعالان حوزه کتاب، در شهری مانند آبادان کتابفروشی به منظور توزیع مناسب این آثار وجود ندارد. از این رو، تعدادی از فعالان مردمی بر این شده‌اند تا با راه‌اندازی کتابفروشی مختص کتاب‌های دفاع مقدس، تاحدودی ضعف‌های موجود در این زمینه را برطرف کنند. مکی یازع، از فعالان مردمی شهر آبادان، در این خصوص به تسنیم می گوید: با توجه به ضعف‌های موجود تصمیم گرفتیم که کتابفروشی مختص کتاب‌های دفاع مقدس در شهر آبادان راه‌اندازی کنیم. بنا داریم که با راه‌اندازی این کتابفروشی، آثار دفاع مقدس با مشکلات کمتری به دست مخاطب برسد.

مکی یازع می‌گوید که علاقه‌مندان به کتاب‌های دفاع مقدس در آبادان بسیارند، اما مکان مناسب و شیوه کارآمدی برای توزیع آثار این حوزه وجود ندارد. مردم این منطقه از نظر مالی برای خرید کتاب مشکل ندارند، اما کتابی نیست که به دست آنها برسد.