تهران: فهیم: کسانی مقصرند که از جیب ملت، صندلی مدیریت را تصاحب کردند

به گزارش حلقه وصل، عصر یکشنبه، 7 خرداد، یکصد و چهاردهمین برنامه «سینماروایت» با حضور محمد تقی فهیم (منتقد) و رسول شادمانی (مجری – کارشناس) به رونمایی و نقد و بررسی فیلم مستند «حراج بزرگ» با حضور آرش انیسی کارگردان این اثر اختصاص یافت.

برپایه این گزارش، این فیلم مستند که از جدیدترین تولیدات مرکز مستند سوره حوزه هنری محسوب می شود و به بحران تولید چای در شمال کشور می پردازد در حالی در این برنامه مورد نقد و بررسی قرار گرفت  که بعد از حضور در جشنواره فیلم عمار، نخستین نمایش عمومی خود را تجربه می کرد.

تک تک ما درشرایط پیش آمده مقصریم

«آرش انیسی » که علاوه بر کارگردانی، تهیه کنندگی این فیلم مستند را نیز برعهده داشته است با بیان اینکه من تمام حرف هایی را که می خواستم بیان کنم در این فیلم با مخاطب در میان گذاشته ام گفت: معتقدم تک تک ما در شکل گیری شرایطی که برای ما رقم می خورد مسئول هستیم لذا به جای اینکه از شرایط ناله کنیم و بیش از اینکه به دنبال مقصر باشیم و انگشت اتهام را به سمت این دولت یا آن دولت بگیریم بهتر است خودمان را از مشکلات پیش آمده مبرا ندانیم.

«بحران در تولید» مشکل اساسی جامعه

«محمد تقی فهیم» منتقد کشورمان نیز در این برنامه اظهار داشت: فیلم مستند «حراج بزرگ» به دنبال بیان مشکلی به نام «بحران در تولید» است و این در حالی است که معمولا اساس حیات هر جامعه ای «صنعت» است و اگر تولید در هر کشوری مورد بی توجه ای قرار بگیرد شک نکنید که مردم آن کشور، فقط مصرف کننده خواهند بود.

فیلم در سطح باقی مانده و عمق ندارد

وی با بیان اینکه فیلم به درستی بر روی بحران تولید انگشت گذاشته است افزود: دغدغه رکود و بی مهری نسبت به تولید در فیلم به خوبی احساس می شود و بیشتر از هر چیزی خودش را به رخ مخاطب می کشد. فیلمساز با بهره گیری از انواع  تصویرسازی و بویژه پلک هایی که در فیلم دیده می شود به نوعی به ما بگوید که «مشکل تولید» همچنان تداوم دارد. اما با همه حُسن هایی که در فیلم دیده می شود فیلمساز نتوانسته به این دغدغه و مشکل، عمق ببخشد و نتوانسته ما را به سرمنشاء شکل گیری بحران که همان بحث استثمار و سوء مدیریت است سوق دهد و فیلم در سطح باقی می ماند به گونه ای که قدرت نقب زدن به این مساله را ندارد.

مستندسازی در کشور از دامنه روشنفکری رخ برکشیده و شکلی اجتماعی به خود گرفته است

این کارشناس سینما ادامه داد:  فیلمساز می توانست برای عمق بخشی به فیلم خود از تحقیق و پژوهش بیشتر و عمیق تری استفاده کند و این معضل را در یک روند تاریخی تحلیل کند. اما گویا بیشتر خواسته مثل همه فیلمسازان، تنها یک فیلم بسازد تا مشکل را بیان کند. خوشبختانه امروزه مستندسازی در کشور ما از دامنه روشنفکری رخ برکشیده و شکلی اجتماعی و کلان تری به خودش گرفته است. این در حالی بود که یک زمانی، مستند سازان فقط در پی بروز تمنیات فردی خودشان بودند اما چند دهه ای است که با رونق فیلمسازی، شکل ارائه مستندها نیز تفاوت شده است.

همیشه به دنبال یک منجی هستیم درحالی که منجی واقعی «من » و «شما» هستیم

آرش انیسی در پاسخ به صحبت های منتقد جلسه گفت: مواردی که آقای فهیم بیان کردند اختلاف سلیقه و نگاه من با ایشان است و من معتقدم مشکلاتی که در فیلم وجود دارد یک نگاه بیرونی ندارد و من در شکل گیری این مشکلات، هیچ نگاه استثماری در جامعه نمی بینم. ضمن اینکه ما همیشه به دنبال راه نجات و یک منجی هستیم درحالی که منجی واقعی «من » و «شما» هستیم.

نمی خواستم فیلم تبدیل به یک «درس گفتار» شود

وی در مورد تحقیق و پژوهش این اثر اظهار داشت: تحقیق و پژوهش فیلم «حراج بزرگ»، بیش از 6 ماه به طول انجامیده است و من به عمد نخواستم در راستای تحقیقات تئوریک به سراغ نظریه پردازان مختلف بروم چرا که در این وضعیت  فیلم تبدیل به  یک درس گفتار می شده است.

دوست نداشتم مخاطب را با یکسری آمار درگیر کنم

کارگردان فیلم مستند «حراج بزرگ » تصریح کرد: من بیشتر سعی کردم تحقیقات را درک کنم و از زاویه دوربین خودم این تحقیقات را در اختیار مخاطب قرار دهم و دوست نداشتم مخاطب را با یکسری آمار و حرف هایی که همچون خیلی از نشست های خبری که نتیجه ای در بر ندارند درگیر کنم. لذا بر این باور بودم که مخاطب من فقط حس کند چه اتفاقی درحال شکل گیری است.

«حراج بزرگ» بالاتر از یک تلویزیونی است

فهیم در بخش دیگری از صحبت های خود با بیان اینکه منظور من از اینکه فیلم نتوانسته عمیق باشد به معنا ضعف فیلم نیست اظهار داشت: اتفاقا معتقدم این فیلم در حد یک کار تلویزیونی و حتی بالاتر از آن قرار دارد. اما زمانی منتقدین در کنار فیلمساز قرار می گیرند که اثرش از یک کار معمولی، یک گام جلوتر باشد و فیلمساز هم با موضوعی که انتخاب می کند در کنار مردم قرار بگیرد.

کسانی مقصرند که برگرده مردم سوار شدند و از جیب ملت، صندلی مدیریت را تصاحب کردند

فهیم اضافه کرد: این فیلم هنگامی که به سراغ بحران تولید می رود می توانست به جاهایی انگشت بگذارد تا مخاطب متوجه شود چه کسی مقصر این وضعیت است. برخلاف نگاه فیلمساز که معتقد است تک تک مردم مقصر هستند من معتقدم مقصر واقعی مردم نیستند. بلکه کسانی مقصرند که برگرده مردم سوار شده اند و از جیب ملت، صندلی مدیریت را تصاحب کرده اند.

80 درصد تولیدات کشورخوابیده و تولیدکنندگان به فکر سودهای دیگری هستند!

این منتقد و کارشناس رسانه تاکید کرد: فیلم «حراج بزرگ» فقط در اسم به موضوع حراج اشاره می کند اما در کلیات، فیلم ساده ای است که نمی تواند به صورت عمیق، موضوع موردنظر را کالبد شکافی کند. هم اکنون 80 درصد تولیدات کشور خوابیده است و تولیدکنندگان بیشتر به فکر سودهای دیگری مثل بورس، سکه، دلار و خواباندن پول در بانک ها هستند. واقعا چه کسی مقصر این وضعیت است؟! وظیفه فیلمساز در این میان این است که این وضعیت را به درستی به چالش بکشاند و اینجاست که منتقدین درکنار فیلمسازان قرار می گیرند.

خیلی از فیلمسازان بیشتر به فکر کپی پیس هستند!

در بخش دیگری از این برنامه برخی از حاضرین در جلسه به ارائه نقطه نظرات خود نسبت به فیلم پرداختند. محمد آقازاده از جامعه منتقدین گفت: من این فیلم را دوست داشتم و سینمای ما به این نوع فیلم ها نیاز دارد. این فیلم به راحتی از هم گسیختگی بحران را نشان می دهد و خوشحالم که آقای انیسی دوربینش را برداشته و به دنبال ضبط یکی از دردهای جامعه رفته است در حالی که خیلی ها بیشتر به فکر کپی پیس هستند!

فیلم اثر شریفی است اما به شدت از نقض تکنیک رنج می برد

گووان مهر اسماعیل پور، فیلمساز و فیلمنامه نویس هم گفت: این اثر دارای حرف بسیار شریفی است اما بیشتر به یک گزارش تلویزیونی شبیه است تا یک فیلم مستند، فیلم از نقض تکنیک رنج می برد، البته تدوین فیلم خوب بود.

اشکال اساسی این نوع فیلم ها، تکرار مکررات است

شفیع آقامحمدیان فیلمساز کشورمان نیز با بیان اینکه این فیلم بسیار شفاف و قابل تقدیر است یادآور شد: اشکال اساسی این نوع فیلم ها، تکرار مکررات است. زمانی فیلم می تواند متفاوت باشد که راه حل جدی هم بر مشکل ارائه دهد در حالی که این فیلم فقط درد را بیان می کند.

معتقدم به نوعی همه ما بخشی از مشکل هستیم

انیسی درمورد راهکار پاسخ داد: من فکر می کنم فیلم به راهکار هم اشاره دارد و معتقدم همه ما در بحران تولید چای مقصر هستیم و به نوعی همه ما بخشی از مشکل هستیم! همه ساله تعداد قابل توجهی مسافر به شمال کشور سفر می کنند و آنجا تفریح می کنند، اگر این افراد سالی چند کیلو چای ایرانی برای مصرف خریداری کنند بسیاری از مشکلات چایکاران حل خواهد شد.

ربط دادن مشکلات به دولت ها حربه ای است که مردم ما اسیر آن هستند

کارگردان «حراج بزرگ» در مورد جای خالی مسئولین دولتی برای پاسخگویی به بحران تولید چای در فیلم گفت: ربط دادن مشکلات به دولت ها حربه ای است که مردم ما اسیر آن هستند و من فکر نمی کنم مشکل ما تنها متوجه دولتها باشد چرا که دولتها درچارچوبی که در اختیار دارند کار می کنند. این درحالی است که مشکل های ما اساسی تر و ریشه ای تر است.

رسول شادمانی نیز در پایان اعلام کرد یکشنبه هفته آینده به دلیل تقارن با رحلت حضرت امام(ره)، سینماروایت برنامه ای نخواهد داشت و جلسه بعدی آن 21 خرداد ماه خواهد بود.

یکصد و چهاردهمین برنامه «سینماروایت» عصر یکشنبه، 7 خرداد در مجتمع فرهنگی هنری اسوه برگزار شد.