تهران: سبک زندگی؛ خط مقدم نبرد با غرب

به گزارش حلقه وصل، مسئله اصلی و فراگیر امروز ما مسئله درگیری انقلاب اسلامی و تمدن غرب  است؛ کسی که صورت مسئله‌هایی مثل سبک زندگی را بیرون از این فضا و در فضای نظری صرف طراحی کند، نتیجه نمی‌گیرد. ما در عرصه ارزش‌ها، دانش‌ها، ساختارها و سبک زندگی، با تمدن غرب در مبارزه هستیم. به این دلیل که با آن رویکرد حداکثری، مدیریت فراگیر خود را در مقیاس جامعه جهانی اعمال می‌کنند.

اگر این درگیری تمدنی را جدی نگیریم و فقط در لفظ باقی بمانیم نتیجه‌ای نمی‌گیریم و روزی بیدار خواهیم شد که دیگر دیر شده و باید به فکر راه علاج باشیم. مسئله سبک زندگی که بارها از سوی رهبر معظم انقلاب مطرح شده آنقدر جدی است که می‌توان از آن به عنوان خط مقدم نبرد با غرب یاد کرد. جبهه غرب با تمام اهداف و رویکردهایی که دارد با پیاده کردن الگوهای خود در شئونات زندگی فردی و جمعی سعی در برپا ساختن تمدن مبتنی بر نفسانیت خود را دارد و تغییر در سبک زندگی جوامع را بهترین راه برای رسیدن به اهداف خود می‌داند و در این مسیر از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کند.

کتاب «نگرشی به مسئله سبک زندگی» درسگفتاری از آیت‌الله سید محمدمهدی میرباقری در نظر دارد به این موضوع اشاره کند تا خواننده نسبت به اهمیت مسئله سبک زندگی در رسیدن به تمدن مطلوب اسلامی واقف شود.

آیت‌الله میرباقری در این درسگفتار با مثال زدن از الگوهایی که غرب در رفتارهای شخصی آنها را اجرا کرده سعی دارد به خواننده نشان دهد که چگونه ناخواسته مدل‌های غربی در سبک زندگی ما تاثیر می‌گذارد و از آنجا که ما هیچ مدلی برای مقابله نداریم اغلب موضع منفعل در برابر آن اتخاذ می‌کنیم.

«در دنیای امروز، مسکن هم الگوی خاصی پیدا کرده است؛ در مدل‌های جدید آپارتمانی، هرکس واحد مجزایی دارد و معاشرت‌های قدیمی و روابط ارحام، کم فروغ شده و روابط اقشار، انضباط درستی ندارد. در سبک قدیم، خانواده‌ها بزرگ و عشیره‌ای بودند و یک پدر با فرزندانش در یک خانه زندگی می‌کردند و فرهنگ معاشرت خاصی در آنجا حاکم بود و اخلاق خاصی بین ارحام شکل می‌گرفت. در خانه‌های قدیمی که هنوز هم در بعضی شهرها وجود دارد، غیر از اینکه دارای بخش‌های اندرونی و بیرونی بودند، درب آنها دوکوبه، یکی مخصوص آقایان و دیگری مخصوص بانوان داشت که معلوم می‌شد آن کسی که درب خانه را می‌زند زن است یا مرد و چه کسی باید پشت در به استقبال برود، یعنی نوعش انضباط و دقت در مواجهه اقشار وجود داشت و ارزش و اخلاقی خاصی رعایت می‌شد.

در معماری هم دو سبک وجود دارد: معماری برون‌گرا و معماری دورن‌گرا. در معماری درون‌گرا مناسبات معماری به گونه‌ای تنظیم می‌شود که روابط انسان هم تحت تاثیر آن تنظیم می‌شود. در معماری درون‌گرا رابطه اقشار محدود مِی‌شود و مراعات روابط عفیفانه بین زن و مرد آسان است و اگر کسی بخواهد در چنین خانه‌ای عفیف نباشد باید خیلی زحمت بکشد و آبروی خود را به خطر بیندازد و بی‌عفتی کند! ولی در معماری جدید و برونگرا که ساختمان (open) بنا می‌کنند، پنجره‌ها به گونه‌ای است که از بیرون به داخل خانه اشراف وجود دارد؛ در داخل خانه هم آشپزخانه باز است و در سالن پذیرایی این خانه محرم و نامحرم رفت و آمد می‌کنند؛ در این حال، بستر بی‌عفتی فراهم می‌شود؛ یعنی رعایت حجاب و عفت برای بانوی خانه که می‌خواهد پذیرایی کند، دشوار می‌شود.»

این کتاب در نظر دارد تا ضرورت طراحی مدلی متناسب با فرهنگ ایرانی اسلامی را برای سبک زندگی به منظور رسیدن به یک جامعه پیشرفته را گوشزد کند و خواننده را نیز هوشیار کند تا بتواند در حد ممکن از ذوب شدن در نظام فرهنگی غرب مدرن جلوگیری کند.

البته آیت‌الله میرباقری نشان داده که برخی راه را در طراحی مدل به اشتباه پیموده و مسیری اشتباه را پیش روی جامعه قرار داده‌اند. «شکاف ارزشی اسلام و تجدد با جمع ارزش‌ها رفع نمی‌شود و باید نظام حقوقی و اجتماعی خود را مبتنی بر مجموعه ارزشی دینی قرار دهیم. اینکه بدون توجه به یکپارچگی غرب، علم و تکنولوژی را وارد کنیم و بکوشیم که صرفا جلوی ورود اخلاق و فرهنگ غربی را بگیریم و به اصطلاح بخواهیم «ژاپن اسلامی» به وجود آوریم، نوعی ساده‌انگاری و غفلت از سیستم و پیوستار سبک زندگی و تاثیر و تاثر ابعاد آن بر یکدیگر است و در عمل هم شدنی نیست، وقتی بیدار شویم خواهیم دید که نظریه «ژاپن اسلامی» همه هویت ما را فروپاشیده سن ازدواج را افزایش داده و زاد و ولد را کاهش داده، اخلاق معاشرت و سبک ازدواج و تشکیل خانواده، الگوی تفریح اجتماعی و ... را آشفته کرده و بحران‌های عدیده‌ای را رقم زده که می‌خواهیم آن را درمان کنیم!»

این کتاب که انتشارات تمدن نوین آن را منتشر کرده با قیمت یک هزار و پانصد تومان در دسترس است و علاقه‌مندان می‌توانند آن را از فروشگاه‌ اینترنتی نشر تمدن نوین خریداری کنند.