فریاد بی صدای موسیقی

به گزارش حلقه وصل: کنسرت ارکستر سازهای بادی تهران شامگاه 23 دی‌ماه به رهبری جاوید مجلسی و سرپرستی سینا ذکایی در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه رفت. این ارکستر در سال 1385 تاسیس شده و تا امروز به برگزاری کنسرت‌های متعددی پرداخته است. در حاشیه تازه‌ترین کنسرت این ارکستر در جشنواره موسیقی فجر امسال، با سینا ذکایی سرپرست ارکستر سازهای بادی به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

ارکستر سازهای بادی در ردیف معدود ارکسترهایی است که پیشینه 10 ساله دارد، با این‌ حال خود شما به‌عنوان سرپرست ارکستر، روند فعالیت ارکستر و بازخورد مخاطبان نسبت به آن را چطور می‌بینید؟

طبعا ارکستر سازهای بادی نیز مانند سایر ارکسترها از گذشته تا امروز با فراز و فرودهای زیادی مواجه بوده است. به‌ویژه اینکه این ارکستر در طول سال‌های فعالیت خود، هیچ‌گاه از حمایت‌های دولتی هم برخوردار نبوده و کسانی چون جاوید مجلسی به‌عنوان رهبر ارکستر یا من به‌عنوان سرپرست تلاش کرده‌ایم تا‌ جایی که می‌توانیم در راستای مستقل بودن ارکستر، به شکل خودجوش قدم برداریم و از نهاد دولتی کمک نگیریم. با این تفاسیر، تصور می‌کنم نه‌فقط نسبت به عملکرد ارکستر سازهای بادی، که اساسا شرایط موسیقی در سال‌های اخیر به این شکل بوده که زمینه آشنایی مخاطبان با موسیقی ایرانی به آن شکلی که باید فراهم نشده است. طبعا وقتی مردم نسبت به مقوله‌ای آشنایی کافی نداشته باشند، نمی‌توان انتظار داشت که با آن حیطه ارتباط برقرار کنند. درحالی که تجربه برگزاری کنسرت ارکستر سازهای بادی نشان داده، اگر شناخت نسبت به موسیقی بیشتر شود، مردم هم استقبال بیشتری نسبت به آن نشان می‌دهند. نمونه آن هم اجرای کنسرت سازهای بادی تهران در سال‌های اخیر، به خوانندگی عالیم قاسیم ‌اف بود که با اقبال زیادی از مخاطبان مواجه شد.

می‌خواهید بگویید مخاطبان از قطعاتی که در ارکسترها نواخته می‌شود دور هستند؟

تا حدودی بله، دلیلش هم این است که تکلیف موسیقی در سال‌های گذشته روشن نبوده و همان‌طور که اشاره کردم، زمینه‌های شناخت نسبت به ژانرهای مختلف موسیقی جدی در جامعه فراهم نشده است. البته ناگفته نماند، ارکستر سازهای بادی از بدو شکل‌گیری تا امروز همواره مخاطبان خود را داشته و تعدادی از مخاطبان خاص بوده‌اند که به شکل مستمر اجراهای این ارکستر را دنبال کرده‌اند. می‌خواهم بگویم ضرورت دارد در حیطه موسیقی، بستری مهیا شود تا بر تعداد مخاطبان موسیقی جدی افزوده شود. دست‌اندرکاران جشنواره موسیقی فجر می‌توانند دراین زمینه سهیم باشند، ولی می‌بینیم هرسال جشنواره برگزار می‌شود بی‌آن‌که شاهد تغییرات مثبتی در زمینه اطلاع‌رسانی و تبلیغات باشیم. به‌عنوان مثال، جشنواره در این دوره هم به تبع سال‌های گذشته از منظر اطلاع‌رسانی دچار ضعف است، درمجموع چند بیلبورد از جشنواره موسیقی فجر در سطح شهر به چشم می‌خورد که آن هم به تبلیغ اجراهای بخش بین‌الملل و هنرمندانی که از کشورهای دیگر برای اجرای برنامه به ایران آمده‌اند، محدود مانده است. درصورتی که جا داشت تمام بخش‌های جشنواره به یک اندازه از تبلیغات و اطلاع‌رسانی گسترده در جامعه برخوردار شوند. درواقع اگر می‌خواهیم موسیقی به شکل پویا و مستمر در جامعه جاری شود و مخاطبان با دانش و بینش عمیق‌تری به کنسرت‌های موسیقی جدی بروند و ژانرهای مختلف کلاسیک، موسیقی ردیف دستگاهی، نواحی و... را بیشتر بشناسند، باید در درجه اول به این ژانرها بهای بیشتری داده شود. طبعا وقتی نحوه اطلاع‌رسانی‌ها به این شکل است، مخاطب نمی‌تواند شناخت لازم و کافی نسبت به موسیقی پیدا کند. به دلیل بروز همین آسیب‌ها و بی‌توجهی‌هاست که گرایش مخاطبان در جامعه بیش از پیش به سمت‌وسوی موسیقی پاپ رفته و اساسا سطح سلیقه مخاطبان در حوزه موسیقی نازل شده و افت کرده است.

در میانه گفت‌وگو به این مساله اشاره کردید ارکستر سازهای بادی تهران از دولت کمکی دریافت نمی‌کند، دراین‌باره بیشتر توضیح ‌دهید؟

ما از زمان تاسیس این ارکستر تا امروز، ارتباطی با سیاستگذاران فرهنگی نداشته‌ایم و هرگز به لحاظ مادی مورد حمایت بخش‌های دولتی قرار نگرفته‌ایم. دست‌مان روی زانوی خودمان بوده و سال‌هاست به این شکل پیش می‌رویم، شکایتی هم نداریم و از روند فعالیت‌مان راضی هستیم. چون تجربه به ما ثابت کرده، مدیران فرهنگی در سال‌های اخیر با موسیقی بیگانه‌اند و هنرمندان این عرصه را به آن شکلی که باید به رسمیت نمی‌شناسند. نمونه‌اش عملکرد معاون هنری وزارت ارشاد در دوره قبل بود که در جریان برگزاری یک جشن، از هنرمندان موسیقی جدی دعوت نکرده بود، جالب این است که در آن جشن تمام هنرمندان موسیقی پاپ حضور داشتند ولی ما را دعوت نکرده بودند. طبعا وقتی چنین فاصله عمیقی میان دولت و هنرمندانی است که سال‌ها عمر و جوانی‌شان را صرف ساخت و ارائه آثار ارزشمند و ماندگار در قالب ارکسترال می‌کنند دیگر چه توقعی می‌توان نسبت به حمایت دولت از این نوع موسیقی داشت.

منبع فرهیختگان